Ik ben ruim 15 jaar vegetariër. Ik eet dus geen vlees en geen vis. Dit is voor mij een bewuste keuze vanuit dierwelzijn en gezondheid. Vaak wordt me dan de vraag gesteld of ik dan niks te kort kom? Of dat ik nog ergens speciaal op moet letten? De meeste mensen hebben dan wel eens over B12 in dat verband gehoord.
Laat ik beginnen met te zeggen dat vegetariërs over het algemeen gezonder eten dan niet-vegetariërs. Vegetariërs eten nu eenmaal meer groenten. En daarvan weten we zeker dat dat gezond is. In het algemeen is een vegetariër zich sowieso bewuster van wat hij of zij eet.
Veel mensen eten eenzijdig
Ik denk dat we aan best veel mensen de vraag kunnen stellen of ze door hun voedingspatroon geen tekorten op lopen, niet alleen aan vegetariërs. Als je geen fruit eet, als je te weinig groenten eet, als je 4 keer per week fastfood eet, als je elke dag alcohol drinkt, als je veel snoept, als je weinig gevarieerd eet, enz. Maar zo’n vraag wordt toch vooral aan een vegetariër of veganist gesteld. Blijkbaar denkt iedereen dat vlees of vis onmisbaar is voor een lichaam. Is dat zo?
Genetisch gezien zijn we jager-verzamelaars
Onze genen zijn nog steeds aangepast aan het leven van de jager-verzamelaar (genen veranderen maar ongeveer 0,5% per miljoen jaar). Veel van de huidige welvaartsziekten zijn het gevolg van een leefstijl waar onze genen niet op zijn aangepast (daarover zal ik nog wel eens een andere blog schrijven). Ons lichaam is gemaakt op het eten van groenten, fruit, noten, zaden, knollen, vlees, vis, gevogelte en eieren. Om dit voedsel te verzamelen was de jager-verzamelaar voortdurend in de weer. Dus als je kijkt vanuit deze optiek, heeft een mens vis of vlees nodig. Maar …… wat we ons ook moeten beseffen is dat de kwaliteit van vlees en vis enorm is veranderd (ook dieren worden niet meer gehouden en niet meer gevoerd op de manier die bij hen past) en de meeste mensen eten er veel te grote hoeveelheden van.
Ben je bewust van wat je eet
Het is in ieder geval belangrijk om je bewust te zijn van een aantal bouwstoffen die je kunt missen als je vegetarisch eet:
- B12: dit haal je uit dierlijke producten. Vegetariërs kunnen dit halen uit eieren en zuivel bijvoorbeeld. Eet je dit onvoldoende, dan is een B12 supplement aan te raden (voor veganisten dus sowieso).
Interessant is wel dat er ook heel veel niet-vegetariërs een B12 tekort hebben. - IJzer: Het goed opneembare ijzer, ook wel heem-ijzer genoemd zit in vlees. Vegetariërs kunnen non-heem-ijzer, uit plantaardige bronnen, met behulp van vitamine C omzetten in heem-ijzer. Hier is dus een stap extra voor nodig. Vitamine C rijk eten is dus belangrijk.
- Omega 3: vis en wild vlees zijn rijk aan omega-3. Omega 3 is erg belangrijk om ontstekingsprocessen in het lichaam in toom te houden en het is een belangrijke bouwstof in lichaamscellen. Omega 3 is voor een vegetariër of veganist te halen uit chiazaden, walnoten, lijnzaad. Eet je dit onvoldoende, dan is een algenolie supplement aan te raden.
Ook hier is het belangrijk om te vermelden dat ook niet-vegetariërs vaak te weinig omega-3 binnen krijgen: dierlijk voedsel bevat van nature omega 3. Maar vlees van dieren die niet loslopen of hebben gegraasd (en dat is tegenwoordig het merendeel) bevat nauwelijks omega 3. - Eiwitten zijn de belangrijkste bouwstenen van je lichaam. Eiwitten uit vlees en vis zijn goed opneembaar voor ons lichaam. Vegetariërs kunnen een goed opneembare bron van eiwit halen uit eieren. Maar ook plantaardige bronnen bevatten eiwit. Denk bijvoorbeeld aan noten, peulvruchten en rijst of granen. Maar het is als vegetariër goed om je bewust te zijn van de hoeveelheid eiwit die je binnen krijgt.
- In een plantaardige voeding zit verder over het algemeen minder
choline, vitamine D3, jodium, zink en selenium. Omdat er maar weinig mensen zijn die voldoende vis eten, komen ook bij niet-vegetariërs vaak tekorten aan jodium, zink en selenium voor. Een D3 tekort komt ook onder heel veel Nederlanders voor.
Ik denk dat het dus belangrijk is om te beseffen dat heel veel mensen tekorten oplopen door hun eetpatroon. Vegetariërs en veganisten kennen alleen een aantal specifieke aandachtspunten.
Een aantal tips voor iedereen!
- Eet voornamelijk groenten en fruit.
- Het toverwoord is: Varieer!
Probeer regelmatig eens iets nieuws (bijvoorbeeld zeewier dat rijk aan jodium is). - Eet de kleuren van de regenboog!
- Eet vers (producten uit de regio) en onbewerkt voedsel (vleesvervangers zijn vaak sterk bewerkt, overigens zijn ook vleesproducten vaak bewerkt).
Kortom
Hoewel vaak bij vegetariërs of veganisten aan een tekort aan voedingsstoffen wordt gedacht is het voor iedereen zinvol om eens te kijken of je wel eet en leeft naar waar je lichaam voor gemaakt is.
Wil je weten of jouw voedingspatroon voldoet? Als Orthomoleculair Therapeut en Leefstijlcoach kan ik je inzicht geven.
Marjon Minten
Prakijk Eetwaardig | Leefwaardig (Baarlo)
www.eetwaardig.nl
info@eetwaardig.nl
06-22982714